Gospodarowanie w zgodzie z przyrodą – ta zasada stanowi podstawę rolnictwa ekologicznego. W tym przypadku gospodarstwo rolne jest postrzegane jako organizm, w którego skład wchodzi człowiek, roślina i gleba. Ekologiczne metody uprawy zakładają osiąganie możliwie jak najbardziej domkniętego obiegu substancji odżywczych w gospodarstwie rolnym, a także utrzymanie oraz zwiększanie żyzności gleby. W zakresie ochrony roślin nie wolno stosować żadnych syntetycznych preparatów chemicznych. Zamiast tego rolnictwo ekologiczne stawia na rozwiązania alternatywne o charakterze naturalnym, takie jak uprawa odmian mniej podatnych na choroby z zastosowaniem odpowiednich płodozmianów, stosowanie pożytecznych owadów, takich jak biedronki w walce z wełnowcami oraz mechanicznych działań w walce z chwastami, takich jak pielenie czy wypalanie ogniem.

Pod pojęciem rolnictwa integrowanego rozumie się system produkcji rolnej wytwarzający produkty spożywcze, w ramach którego chronione są zasoby naturalne, a środki pomocnicze, takie jak nawozy czy środki ochrony roślin, stosowane są z rozwagą. Jest to bliski naturze i zrównoważony sposób uprawy, w przypadku którego pierwszorzędne znaczenie ma ochrona zdrowia ludzkiego oraz środowiska naturalnego. Stosowanie syntetycznych preparatów chemicznych jest ograniczone do minimum, a nawożenie poddane racjonalizacji. Preferowane jest podejmowanie naturalnych działań pielęgnacyjnych, gdyż te mają pozytywny wpływ na produkcję i środowisko. 

Wspólnie z naszymi dostawcami wprowadziliśmy integrowane rolnictwo na wszystkich naszych podstawowych obszarach upraw. Poza Europą (na przykład w Chinach czy Indiach) nie jest to jeszcze powszechnie stosowane. Tamtejszych producentów wspieramy i towarzyszymy im w procesie stopniowej budowy tego modelu rolnictwa. Jednakże naszym celem jest wprowadzenie tego standardu na całym świecie.

„Już w 2006 roku w Niemczech wspólnie z naszymi partnerami rozpoczęliśmy proces nowego profilowania produkcji rolnej pod kątem zapewnienia jej zrównoważonego charakteru oraz realizację własnych  projektów, mających na celu ograniczenie stosowania pestycydów. Zgodnie z hasłem ’Tyle, ile trzeba, oraz tak mało, jak to tylko możliwe’ opowiadamy się za stosowaniem środków ochrony roślin na możliwie jak najniższym poziomie, a w najlepszym przypadku za ich zupełnym wykluczeniem. Obecnie większość naszych producentów stosuje alternatywne metody upraw, a my na całym świecie zapewniamy im wsparcie  w tym zakresie.“

Dirk Weiland, ekspert z Międzynarodowego Działu Zarządzania Jakością Owoce i Warzywa Kaufland

Na tych podstawach opiera się system zarządzania pestycydami w Kauflandzie. Standardy Kauflandu zostały określone w dokumentach „Specyfikacje firmy Kaufland“ oraz „Lista substancji wykluczonych“ .

Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w realizacji różnorodnych projektów Kaufland wypracował solidne know-how oraz zebrał wiele danych i informacji dotyczących stosowania środków ochrony roślin. W związku z tym możemy jeszcze skuteczniej pracować nad ograniczeniem, a tam, gdzie to możliwe, nad wykluczeniem stosowania pestycydów i innych źródeł zagrożeń. Standardy Kauflandu mają uzasadnienie naukowe.

Działania te opierają się na doświadczeniach wynikających z kontroli przeprowadzanych na miejscu, na wynikach badań uzyskiwanych dzięki wysoce wyspecjalizowanej analityce laboratoryjnej, na analizach toksykologicznych, na specjalistycznej wiedzy niezależnych inżynierów rolnictwa oraz na wymianie wiedzy i doświadczeń produkcyjnych z agrotechnikami oraz ekspertami zewnętrznymi. Wspólnie cały czas poszukujemy lepszych opcji od obecnie stosowanych pestycydów. Nowe informacje ze świata nauki czy produkcji są od razu wprowadzane do naszej bazy danych. Zanim zaczniemy stosować nowe substancje czynne, pozyskujemy wszystkie potrzebne informacje, aby w ten sposób wypracować specjalistyczną ocenę służącą za podstawę do stosowania tychże preparatów.

W przypadku wszystkich gatunków  owoców i warzyw obowiązują ogólne specyfikacje Kauflandu. Nasze wytyczne dotyczące redukcji procentowej znacząco wykraczają poza wymagania ustawowe.

Wartości dozwolone w Kauflandzie:

• maksymalnie 33% aktualnych i ustawowo określonych poziomów pozostałości (zgodnie z Rozporządzeniem WE 396/2005)
• w przypadku oceny toksykologicznej maksymalnie 50% wykorzystania ostrej dawki referencyjnej (ARfD) – wartość dla pojedynczych substancji czynnych
• w przypadku sumy wszystkich substancji czynnych maksymalnie 50% wykorzystania ostrej dawki referencyjnej (ARfD)
• w przypadku każdej próbki produktu udokumentowanie tylko maksymalnie 5 syntetycznych preparatów chemicznych
• maksymalnie 80-procentowe wykorzystanie najwyższych dopuszczalnych poziomów łącznie dla wszystkich znalezionych substancji czynnych.

Lista substancji wykluczonych obowiązująca w Kauflandzie zawiera wszystkie substancje czynne, których stosowania Kaufland zabrania lub których stosowanie zostało wykluczone na podstawie wytycznych o zasięgu międzynarodowym (listy Światowej Organizacji Zdrowia 1a + 1b oraz postanowienia Konwencji Sztokholmskiej i Rotterdamskiej. Kaufland regularnie weryfikuje tą listę pod kątem jej aktualności oraz odpowiednio ją dostosowuje. Obecnie w sposób kategoryczny wykluczamy stosowanie ponad 200 pestycydów (patrz: Indeks „Lista substancji wykluczonych obowiązująca w Kauflandzie“).

Ostra dawka referencyjna (ARfD) jest toksykologiczną wartością graniczną, która jest przyjmowana do oceny ryzyka zdrowotnego w wyniku spożycia pozostałości pestycydów zawartych w żywności. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje ją jako ilość danej substancji, którą konsumenci mogą spożyć w jednym posiłku lub w kilku posiłkach jednego dnia bez obawy szkodliwego wpływu na zdrowie. Jeżeli stopień wykorzystania danej toksykologicznej wartości granicznej jest niższy niż 100%, wówczas wedle dzisiejszej wiedzy można wykluczyć ryzyko dla zdrowia konsumenta.⁵

Magazynami centralnymi są nasze centra dystrybucyjne, z których realizujemy dostawy warzyw i owoców do marketów Kaufland. W ramach kontroli przeprowadzanych na wyrywkowo pobranych w magazynie próbach badaniom poddawany jest cały asortyment owoców i warzyw. Badania są przeprowadzane zgodnie z ustalonym, zorientowanym na ryzyka harmonogramem pobierania próbek przez niezależne, akredytowane laboratoria.

Pobieranie próbek w magazynach jest konieczne, aby wywiązać się z naszych ustawowych obowiązków dochowania staranności. Jako przedsiębiorstwo zajmujące się handlem produktami spożywczymi jesteśmy bowiem zobowiązani do regularnego kontrolowania sprzedawanych przez nas artykułów.

Jeżeli podczas badań laboratoryjnych w próbkach pobranych w magazynie stwierdzono  przekroczenie wartości ustawowych, laboratoria dokonują oceny, czy dana partia dostawy budzi obawy toksykologiczne. Jeżeli tak jest, wówczas Kaufland i laboratorium muszą to zgłosić właściwej instytucji, a dana partia towaru musi zostać wycofana ze sprzedaży.

Od 2019 roku Kaufland jest członkiem działającej na całym świecie organizacji GLOBALG.A.P.

Cel: bezpieczna i zrównoważona produkcja rolna na całym świecie. Ważnym elementem tego standardu jest znaczące ograniczenie marnotrawstwa podstawowych zasobów – dla dobra przyszłych pokoleń.

Certyfikacja zgodnie z GLOBALG.A.P. obejmuje:

• bezpieczeństwo żywności i identyfikowalność
• ochronę środowiska naturalnego (włączając w nie różnorodność biologiczną)
•  bezpieczeństwo pracy, ochronę zdrowia i warunki socjalne pracowników 
• ochronę zwierząt.

Nasi dostawcy zobowiązują się do przestrzegania standardu GLOBALG.A.P. CoC lub GLOBALG.A.P. IFA. Jednakże odpowiedzialna praktyka rolna nie skupia się tylko na samym produkcie, lecz także chroni najważniejsze zasoby zakładu, jakimi są pracujący w nim ludzie. Poprzez wdrożenie dodatkowego modułu GRASP (GlobalG.A.P. Risk Assessment on Social Practice) chcemy przyczynić się do zapewnienia dobrego zarządzania kwestiami społecznymi w zakładach produkcji rolnej.

Produkty krajowe pozwalają nie tylko skrócić łańcuch dostaw, lecz wspierają również miejscową gospodarkę. Z tego i wielu innych powodów zwracamy uwagę na to, aby w naszej ofercie znalazło się możliwie jak najwięcej produktów regionalnych. Konkretnie w pierwszej kolejności sprawdzamy, czy określone owoce i warzywa możemy nabyć od lokalnych dostawców. Jednak nie zawsze możemy zaopatrzyć się w towar wyłącznie u krajowych producentów. Wiele produktów rośnie tylko w regionach tropikalnych, m.in. banany, które często pochodzą z Ameryki Południowej i Środkowej. Towar sprowadzamy z UE lub z krajów zamorskich tylko wtedy, gdy nie jest możliwe zaopatrzenie na rynku lokalnym.

„Ciągła transparentność działań jest jednym z naszych najważniejszych celów. Dzięki wybranym dostawcom i partnerskim relacjom wiemy, skąd pochodzą nasze owoce i warzywa oraz kto je dla nas wytwarza. Musimy jeszcze wiele zrobić, aby osiągnąć nasz cel w 100 procentach, ale to się opłaca!“

− Stefan Lukes, dyrektor Międzynarodowego Działu Zakupu Owoce i Warzywa w Kauflandzie

Warunki pracy oraz zapewnienie jakości stanowią integralną część naszej polityki zaopatrzenia. W związku z tym wymagamy od naszych dostawców przestrzegania własnych i zewnętrznych warunków certyfikacji oraz standardów socjalnych. Do zewnętrznych standardów mających na celu zapewnienie jakości zaliczają się na przykład:

•       Certyfikacja GLOBALG.A.P. (Good Agricultural Practice) obejmująca między innymi bezpieczeństwo żywności, identyfikowalność, bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zwierząt

•       Certyfikacja IFS (International Featured Standard) obejmująca kryteria jakości i bezpieczeństwa żywności

•       Certyfikacje UE w zakresie rolnictwa ekologicznego mające na celu przestrzeganie wytycznych dotyczących produktów ekologicznych.

W sferze socjalnej istotną rolę w Kauflandzie odgrywają przede wszystkim Fairtrade oraz Rainforest Alliance. Poza tym sprawdzamy standardy socjalne poprzez  dobrowolny system audytów GRASP w ramach systemu GLOBALG.A.P. (GLOBALGAP Risk Assessment on Social Practice).

Również nasz własny „Kodeks Postępowania – Standardy socjalne obowiązujące kontrahentów Kauflandu” opiera się na międzynarodowych standardach i dyrektywach, takich jak zasady Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ, Konwencja o prawach dziecka ONZ, zasady Global Compact ONZ oraz Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych.

Oprócz certyfikacji istotne znaczenie ma dla nas temat audytów. W celu weryfikacji standardów socjalnych w krajach, w których prowadzona jest produkcja rolna, Kaufland przeprowadza własne wyrywkowe audyty socjalne, a ponadto angażuje niezależnych audytorów zewnętrznych. Częstotliwość kontroli wynika z klasyfikacji ryzyka dotyczącego kraju pochodzenia i surowca. Dążymy do ciągłej poprawy warunków pracy i życia w krajach pochodzenia produktów. Konkretnie oczekujemy tego, aby nasi producenci i dostawcy przestrzegali przepisów krajowych, regulowali czas pracy, zapewniali pracownikom umowy o pracę oraz odpowiednie warunki bhp w miejscu pracy, a także chronili środowisko naturalne.

Poza tym postanowienia Kodeksu Postępowania dotyczą prawa do zrzeszania się, prawa do prowadzenia negocjacji zbiorowych, braku dyskryminacji, pracy przymusowej, pracy dzieci i korupcji.

• Wspólnie z dostawcami pracujemy nad projektami mającymi na celu zapewnienie większej transparentności w łańcuchu dostaw lub ciągłą poprawę warunków pracy i produkcji.
• Dążymy do tego, aby wszyscy nasi producenci poddali się certyfikacji GLOBALG.A.P. Jeżeli producenci nie posiadają jeszcze tego certyfikatu, wówczas Kaufland chętnie towarzyszy im w procesie jego uzyskania.
• Stale rozszerzamy nasz asortyment produktów poświadczonych certyfikatami Fairtrade i Rainforest Alliance. Na przykład oprócz naszych bananów K-Bio posiadających certyfikat Fairtrade, dążymy do tego, aby wszystkie banany w naszej standardowej ofercie posiadały certyfikat Rainforest Alliance. Obecnie jest to na poziomie 70%.
• Aby zwrócić uwagę na kwestie ekologiczne i socjalne, coraz częściej informujemy naszych klientów o certyfikacjach oraz oznaczeniach CSR (Corporate Social Responsibility) – np. w ramach naszej inicjatywy CSR „Zróbmy to razem“.
• Współpracujemy z organizacjami przeprowadzającymi certyfikacje (np. GLOBALG.A.P., Rainforest Alliance). Cel: stała poprawa standardów i certyfikacji w całym łańcuchu dostaw.
• Jeżeli jest to możliwe, zaopatrujemy się w owoce i warzywa u dostawców lokalnych i tym samym wspieramy działalność miejscowych gospodarstw rolnych.

Utrata różnorodności biologicznej ma wielorakie przyczyny. Jedną z nich jest rolnictwo przemysłowe. Dynamicznie rosnąca liczba ludności na świecie oraz zmiany zachowań konsumpcyjnych na zglobalizowanym rynku produktów spożywczych doprowadziły do rozszerzenia się i coraz intensywniejszej eksploatacji gruntów rolnych. Tym samym pestycydy obciążają wodę i glebę i mogą stanowić zagrożenie dla zwierząt i środowiska naturalnego. Skutkuje to zmniejszaniem się różnorodności biologicznej. Wymieranie pszczół na terenie całego kraju oraz rodzimych gatunków ptaków dotychczas żyjących w naszym otoczeniu są tego niepokojącymi oznakami.⁶ Kaufland chce temu zapobiegać i angażuje się – poprzez różnorodne działania i projekty – w zachowanie różnorodności biologicznej w naszym środowisku.

Oprócz wyboru gatunków gwarantujących utrzymanie różnorodności biologicznej – na przykład starych gatunków owoców – to przede wszystkim projekty Kauflandu realizowane przed okresem zbiorów oraz nasza obecność na obszarach upraw stanowią doskonałą podstawę do rozwijania we współpracy z naszymi producentami projektów wspierających różnorodność biologiczną. Wspólnie dokonujemy oceny uwarunkowań regionalnych i opracowujemy szyte na miarę projekty oraz plany działań na rzecz różnorodności biologicznej. Z jednej strony zawierają one ocenę obecnych praktyk gospodarowania i procedur produkcyjnych – przede wszystkim działań pozytywnie i negatywnie oddziałujących na różnorodność biologiczną – a z drugiej strony propozycje poprawy efektywności zakładów w zakresie różnorodności biologicznej. Nasze działania skoncentrowane są przede wszystkim na ilościowej i jakościowej poprawie dotyczącej pasów zieleni z roślinami kwitnącymi usytuowanych na obrzeżach pól uprawnych, jak również znacznie bardziej konsekwentnej realizacji integrowanej ochrony roślin.

W ramach naszych działań, mających na celu redukcję stosowania pestycydów, już od 2017 roku jesteśmy partnerem unijnego projektu Life „Różnorodność biologiczna w standardach i oznaczeniach dla branży spożywczej“. W fazie pilotażowej Kaufland do 2020 roku wspierał realizację i monitoring działań wspomagających i zapewniających długoterminowo różnorodność biologiczną u naszych producentów rolnych. Celem współpracy jest ewaluacja obecnych standardów i certyfikacji pod kątem bioróżnorodności, a w razie potrzeby również ich odpowiednie uzupełnienie. W związku z tym w pierwszej kolejności przeanalizowano standardy i wymogi przedsiębiorstw dotyczące zaopatrzenia oraz zidentyfikowano brakujące kryteria w standardach dot. środowiska i produktów spożywczych. Na kolejnym etapie, w celu lepszej ochrony bioróżnorodności, opracowano konkretne zalecenia przeznaczone zarówno dla podmiotów zajmujących się standaryzacją, jak i dla przedsiębiorstw. Te zalecenia uwzględnia również Kaufland. Aby konkretnie  przetestować, które wymagania możemy stawiać i jak można te kryteria wdrożyć, współpracujemy w ramach projektu z różnymi producentami i wspólnie podjęliśmy już pierwsze działania. Razem poszerzamy np. pasy zieleni z roślinami kwitnącymi usytuowane na obrzeżach pól uprawnych, używamy różnorodnych, jednorocznych mieszanek roślin kwitnących, w znacznie mniejszym stopniu uprawiamy odmiany wrażliwe, wprowadzamy coraz bogatszy płodozmian, rozbudowujemy mechaniczne i termiczne metody zwalczania chwastów, jak również tworzymy korzystne warunki dla pożytecznych owadów. Dotychczas nauczyliśmy się, że: działania mające na celu ochronę i wspieranie różnorodności biologicznej mogą być bardzo różne i często zależą od uwarunkowań lokalnych, takich jak właściwości gleby, rodzaje upraw czy wielkość powierzchni. Z doświadczeń zebranych w projekcie pilotażowym wynika, że w przyszłości będziemy wybierać zarówno działania o potencjalnie pozytywnym wpływie na różnorodność biologiczną, jak również działania ograniczające negatywne skutki. Poza tym w ramach projektów związanych z bioróżnorodnością chcemy stawiać w pierwszej kolejności na duże powierzchnie upraw, aby móc uzyskać możliwie jak największy efekt. W 2020 roku we współpracy z kilkoma dostawcami przetestowano narzędzie, jakim jest Biodiversity Performance Tool, które pomaga rolnikom przygotowywać merytoryczne plany działań w obszarze różnorodności biologicznej.

Pasy zieleni z roślinami kwitnącymi usytuowane na obrzeżach gruntów uprawnych zapewniają owadom zapylającym i innym insektom różnorodną przestrzeń życiową. Wśród nich znajduje się wiele organizmów pożytecznych dla rolnictwa, które przyczyniają się do biologicznego zwalczania szkodników. Pasy  te  stanowią siedlisko również dla innych zwierząt, które mogą znaleźć tam pożywienie, mogą się rozmnażać oraz uzyskać schronienie.

Dalsze zalety: Powierzchnie te mogą służyć jako sposób ochrony przed erozją gleb, dzięki swojej strukturze liniowej mogą się przyczynić do tworzenia sieci siedlisk oraz ubogacać krajobraz.

Więcej przestrzeni życiowej dla pszczół dzięki mieszanym uprawom: od 2015 roku Kaufland realizuje liczne projekty mające na celu ochronę pszczół w ramach uprawy owoców i warzyw. Szczególne wyzwanie polega na tym, że w przypadku projektów dotyczących ochrony pszczół może dojść do konfliktu celów.

Przykład praktyczny: W przypadku uprawy odmian mandarynek „bezpestkowych“ pszczoły oraz inne owady zapylające są niepożądane, gdyż mogą niejako „przywlec” materiał genetyczny odmian pestkowych. Wieloletni dostawca Kauflandu z hiszpańskiego regionu Walencja opracował następujące rozwiązanie: na obszarach uprawy mandarynek posadzono również inne kultury bardziej atrakcyjne dla pszczół – m.in. granaty, owoce pestkowe i kaki, aby w ten sposób zapewnić pszczołom i innym owadom zapylającym przestrzeń do życia.

Efekt: Projekt przyczynia się do ochrony pszczół i innych owadów zapylających, unika się stosowania pestycydów i przestrzegane są wymogi  zdefiniowane w specyfikacji Kauflandu. Oprócz projektów mających na celu ochronę pszczół pracujemy dodatkowo nad listą wykluczeń dla substancji czynnych toksycznych dla pszczół.

„Dzieci postrzegają środowisko naturalne innymi zmysłami niż osoby dorosłe. Dla nich ważne jest to, aby zrozumieć, co się dzieje i dlaczego tak to się dzieje. Tylko w ten sposób mogą się nauczyć odpowiedzialnego podejścia do przyrody.“ − Lavinia Kochanski, dyrektor Działu CSR w Kaufland

Od 2015 roku Kaufland realizuje liczne projekty mające na celu ochronę pszczół.

Okrywy roślinne – stanowiące ochronę przed chwastami i tym samym będące skuteczną alternatywą wobec zastosowania glifosatu jako środka chwastobójczego – to przedmiot badań w ramach projektu realizowanego w hiszpańskim regionie autonomicznym Walencja, który jest najważniejszym europejskim obszarem upraw owoców cytrusowych. Oprócz ochrony przed erozją rośliny te stanowią miejsce bytowania wielu owadów i dzikich zwierząt.

Wynika to z faktu, że stosowanie glifosatu jest bardzo kontrowersyjne. Również Kaufland ma bardzo krytyczny stosunek do używania tej substancji czynnej. Zgodnie z przepisami zabronione jest stosowanie tego środka ochrony roślin w przypadku świeżych owoców i warzyw . Mimo to może być on stosowany do zwalczania chwastów rosnących pod drzewami oraz na obrzeżach pól. Producenci posługują się jednak argumentem, iż w ujęciu porównawczym nakład czasu i kosztów związanych ze zwalczaniem chwastów alternatywnymi metodami byłby znacznie wyższy i ze względu na cenę nie byłby możliwy. Aby szczegółowo zająć się tą problematyką, Kaufland wraz z dostawcą powołał do życia projekt w Hiszpanii. Jego główne zagadnienie to: jakie alternatywne metody mogą być zastosowane w walce z chwastami w przypadku uprawy owoców cytrusowych? Oraz jak wysoki jest rzeczywiście koszt alternatywnego zwalczania chwastów?